Znaczenie męczeństwa w wizji chrześcijańskiej
Słowo „męczennik” pochodzi z greckiego μάρτυς (martys), co oznacza „świadek”. W tradycji chrześcijańskiej męczennik to ten, który, dając świadectwo o Jezusie Chrystusie, jest gotów oddać życie za wiarę. Koncepcja ta ma swoje korzenie w Apokalipsie, gdzie czczone są osoby, które świadczyły o Jezusie, nawet za cenę życia. Męczennik postrzegany jest jako naśladowca Jezusa, który oddał swoje życie za ludzkość. W historii Kościoła opowieści o męczennikach przedstawiają chrześcijan stawiających czoła śmierci w brutalny sposób, jak ukrzyżowanie, kamienowanie czy tortury. Stają się oni wzorami wiary i odwagi dla wiernych, a ich świadectwo symbolizuje zwycięstwo miłości nad nienawiścią oraz życia nad śmiercią.
Męczennicy z Damaszku i kontekst ich męczeństwa
W 1860 roku region był pod panowaniem osmańskim, ale osłabienie Imperium umożliwiło niektórym krajom obcym wywieranie destabilizującego wpływu poprzez religię, podczas gdy chrześcijanie, muzułmanie i druzowie żyli do tej pory w pokoju obok siebie. W tym kontekście fala przemocy dotknęła chrześcijan Lewantu, szczególnie w Libanie i Syrii. Był to okres masakr, w których tysiące chrześcijan zostało zamordowanych, a ich wsie zniszczone. Szacuje się, że około 23 000 chrześcijan zostało zabitych w Syrii i Libanie. W Damaszku grupa fanatycznych muzułmanów zaatakowała dzielnicę chrześcijańską i klasztor franciszkanów, gdzie wielu chrześcijan szukało schronienia. W tym tragicznym kontekście ośmiu franciszkanów i trzech maronickich świeckich z Syrii zostało zamordowanych za odmowę wyrzeczenia się swojej wiary w Jezusa Chrystusa. Ci męczennicy, ogłoszeni błogosławionymi w 1926 roku przez papieża Piusa XI, zostali kanonizowani 20 października 2024 roku przez papieża Franciszka, podczas drugiej sesji Synodu o synodalności.
Ośmiu męczenników franciszkanów łacińskich
- Manuel Ruiz Lopez
- Carmelo Bolta Banuls
- Engelbert Kolland
- Nicanor Ascanio de Soria
- Pedro Soler Méndez
- Francisco Pinazo Penalver
- Juan Jocobo
- Fernandez y Fernandez
Błogosławiony Engelbert Kolland był narodowości austriackiej, a pozostali męczennicy byli narodowości hiszpańskiej. Sześciu pierwszych było kapłanami, a dwaj ostatni byli zakonnikami, którzy nie przyjęli święceń kapłańskich.
Trzej bracia Massabki
Bracia Massabki pochodzili z zamożnej maronickiej rodziny z Damaszku i było ich właściwie czterech: Franciszek, Abde-el-Mooti, Rouphaël i Abdallah. Abdallah, kapłan, nie był z nimi w chwili męczeństwa. Trzej pierwsi byli bardzo pobożnymi świeckimi, którzy codziennie uczęszczali do klasztoru franciszkanów i gorliwie angażowali się w życie duchowe i charytatywne swojej społeczności poprzez związek z klasztorem.
Franciszek Massabki, ojciec ośmiorga dzieci i zamożny kupiec, znany był ze swojej hojności i wielkiego nabożeństwa do Różańca. Był nawet przedstawicielem patriarchy maronickiego w sprawach syryjskich. Nocą swojego męczeństwa schronił się w kościele, aby modlić się przed figurą Matki Bożej Bolesnej, pełen nadprzyrodzonej nadziei. Po północy do klasztoru wtargnęła banda uzbrojonych muzułmanów. Chrześcijanie, przerażeni, próbowali uciekać lub się ukrywać. Kiedy zabójcy odnaleźli Franciszka, powiedzieli: „Gubernator, szejk Abdallah, wysłał nas, aby ocalić cię przed śmiercią: ty, twoi bracia, wasze rodziny i wszyscy, którzy od was zależą, będą bezpieczni, jeśli wyrzekniesz się swojej wiary i nawrócisz na islam”. Franciszek odważnie odpowiedział: „Szejk Abdallah może zabrać pieniądze, które mu pożyczyłem, może też zabrać moje życie, ale nikt nie zmusi mnie do wyrzeczenia się mojej wiary. Jestem chrześcijaninem maronitą i umrę w wierze w Chrystusa. Jak nakazał nasz Pan Jezus, nie boimy się tych, którzy mogą zabić ciało”.
Abde-el-Mooti Massabki, mąż i człowiek wykształcony, znany był ze swojej pobożności i szacunku wobec wszystkich, zarówno wielkich, jak i małych. Uczył w szkole franciszkańskiej, regularnie odwiedzał Najświętszy Sakrament i wiernie przestrzegał rytmu liturgicznego. Nigdy nie opuścił żadnej modlitwy, postu ani pokuty i zachęcał swoich uczniów, aby trwali mocno w wierze. Kilka godzin przed śmiercią zebrał ich i wyjaśnił im znaczenie łaski męczeństwa, zachęcając ich do dawania świadectwa o wierze bez lęku przed śmiercią. Został stracony kilka minut po swoim starszym bracie, również odmawiając wyrzeczenia się Chrystusa.
Rafał Massabki, najmłodszy i wciąż niezamężny, był prostodusznym członkiem rodziny. W swej czystości darzył głęboką i synowską miłością Najświętszą Maryję Pannę. W swej prostocie z radością naśladował starszych braci i wiernie służył kościołowi jako zakrystianin. Później tej nocy znalazł się w rękach napastników i nieświadomy, że jego bracia odmówili wyrzeczenia się wiary, również stanął z nimi, dając proste i łagodne świadectwo o Chrystusie, zanim także został zamordowany.
