“O Duch Święty z otwartego nieba, światłość nauki Chrystusa dała Tobie siłę i wytrwałość do przeciwstawienia się niesprzyjającym żywiołom, a Twój przykład daje mi teraz wewnętrzną siłę do opanowania mojej słabości. Najwyższy z pustelników, który jak drzewa ozdobione liśćmi dajesz pocieszający cień, dajesz mi schronienie i orzeźwienie. Gdy stałeś twardo jak cedr, moja chwiejność ustąpiła; gdy wyciągnąłeś ramiona jak wielkie gałęzie, rozluźniam moje napięcie; gdy poczułeś świeży powiew wiatru, otwieram serce na wiatr Bożej miłości.”
Święty Maronie, módl się za nami. Amen
Katarzyna Artzt
Poniższe teksty są fragmentami książki Serce krzyża: Światło Wschodu
Duchowe korzenie Kościoła maronickiego sięgają czasów starożytnych Ojców Pustyni. Ruch anachoretów (anachoretai, z greckiego: ci, którzy się oddalili) rozwinął się w połowie III-ego wieku w Egipcie wokół postaci św. Antoniego Wielkiego (251-356). Według tradycji uznawany jest on za pierwszego mnicha pustelnika i ojca wschodniego monastystycyzmu. Z „Żywotu św. Antoniego”, który spisał św. Atanazy, biskup Aleksandrii, uczeń i przyjaciel eremity, dowiadujemy się, że Antoni pochodził z zamożnej rodziny chrześcijan koptyjskich. W młodości stracił rodziców i wkrótce potem wyrzekł się wszelkich dóbr i poświęcił się życiu w odosobnieniu, w surowej ascezie i nieustannej modlitwie. Radykalna decyzja zerwania ze światem była zjawiskiem nowym, odtąd uczniowie i naśladowcy słynnego eremity zaczęli uciekać na pustynię w poszukiwaniu samotności, a z czasem do klasztorów, które położone były w oddali od skupisk ludzkich i odizolowane murami od otoczenia.
Anachoretyzm, poprzez całkowite wyrzeczenie się świata, czystość, surową ascezę, modlitwę i pokutę, miał na celu radykalne naśladowanie Chrystusa. Gdy w 313 roku cesarz Konstantyn Wielki oficjalnie uznał chrześcijaństwo, nastąpił kres prześladowań. Śmierć męczeńska, która dotychczas była jedyną drogą do świętości, zastąpiona została przez tzw. białe męczeństwo, polegające na naśladowaniu Chrystusa na drodze rad ewangelicznych.
[…]
Święty Maron uważany jest za duchowego ojca ruchu monastycznego, z którego wyłonił się Kościół maronicki. Święty pustelnik żył w drugiej połowie IV w. w rzymskiej prowincji zwanej Syria Secunda, której stolicą była Apamea, obecnie Kal’at Al-Mudik. Ludność miejscowa była pochodzenia aramejskiego i posługiwała się językiem aramejskim, w odmianie starosyriackiej. Apamea była miejscem skrzyżowania się różnych kultur: chrześcijańskiej, żydowskiej, hellenistycznej i później także arabskiej.
Dzięki niedawnym odkryciom archeologicznym wiadomo nam, że św. Maron pochowany został w miejscowości Barad w Syrii, w pobliżu Aleppo, tam też mieściła się jego pustelnia. Grób świętego znajdował się tuż obok najważniejszej bazyliki regionu. Niewiele mamy informacji o jego życiu. Jednym z podstawowych źródeł jest list świętego Jana Chryzostoma (ok. 350-407), zwanego Złotoustym, pisarza chrześcijańskiego i doktora Kościoła, który pochodził z Antiochii Syryjskiej. W 403 r. św. Jan Chryzostom jako patriarcha Konstantynopola, naraził się cesarzowej Eudoksji i został skazany na wygnanie do Armenii. Z tego okresu pochodzi list skierowany do Marona, kapłana i pustelnika, w którym żali się na trudności z przekazem korespondencji, pyta o zdrowie czcigodnego eremity i poleca się jego modlitwie.
[…]
Charakterystyczną cechą ascezy św. Marona i innych mnichów syryjskich będących jego uczniami, było samotnicze życie pod gołym niebem, całkowicie poświęcone kontemplacji, nieustannej modlitwie i czytaniu Pisma Świętego. Już samo przebywanie wyłącznie pod gołym niebem mogłoby wydawać się wystarczającym umartwieniem, spanie na ziemi, znoszenie zimna zimą i piekącego słońca latem. Mimo to asceci nie poprzestawali na tym, nosili również włosienice, ciężkie żelazne łańcuchy i pasy. Umartwienie pojmowane było jako pokuta za grzechy własne i zadośćuczynienie za cudze.
[…]
Święty Maron czczony jest przez Kościoły wschodnie 14-ego lutego, maronici zaś obchodzą jego święto 9-ego lutego, aby uniknąć okresu Wielkiego Postu. Liban uznał świętego Marona za patrona, a papież Benedykt XIV (1740-1758), w bulli z 1744 r. udzielił odpustu całkowitego każdemu, kto w dniu 9 lutego odwiedzi kościół maronicki.
Od imienia św. Marona powstała nazwa Maronici, którą określani byli nie tylko mnisi z Bejt Maron i innych przyległych klasztorów, ale również wierni, którzy powierzając się ich duchowemu przewodnictwu z czasem utworzyli zwartą wspólnotę.
يا دير العاصي الحاكي مَجدِ كْنيسةْ إنطاكي. مارونُ عَ جبينَكْ تاكي بيصلِّي وشعبو مضمون
صلِّي عنّا يا مارون.
عَ جبال قُورُشْ ما بتنهارْ شمس وتلج وليل نهارْ، صَلا وأصوام وأسهار والكَنزْ بقلبَك مَكنونْ
صلِّي عنّا يا مارون.
تلاميذَك عنَّك صُورا باعُو الدنيي وقْصُورا وعَبُّوا سُوريَّا دْيُورا وعِطْيُوها دَمُّنْ رَعبونْ
صلِّي عنّا يا مارون.
والشعبِ الخَلقيدوني وكلّ الشعبِ الماروني عَنْ رَسمَك حامِلْ قوني ومِنْ إسمَكْ عامِلْ قانُون
صلِّي عنّا يا مارون.
يا إسم محبّة وإيمان الرجا والوَفا عِنوانْ يا نِعمِه بقلبِ الإنسانْ عَ دربِ السما مأمونْ صلِّي عنّا يا مارون.
ولبنان أَرزو أشبالُو بْسَهلو وبَحرو وجْبالُو صَلِّيلُو وضَلّ قْبالو كلِّ صْعوباتُو بِتْهونْ صلِّي عنّا يا مارون.
عَنَّا للفادي قِلُّو تْشَرَّدنا بْهالكون كِلُّو تَ نْقول للعالم: حَلُّو يِتْفيَّا بْغِصْنِ الزيتون صلِّي عنّا يا مارون.
خلِّيك معنا منبقى هون ومن قلبَك زَوِّدنا العونْ تَ نعطي صورا للكون كيف المحبِّة بتكونْ
صلِّي عنّا يا مارون.
