Bkerke, 17 czerwca 2023 r.
Synod Biskupów Kościoła Maronickiego zebrał się na sesji zwyczajnej w dniach od 7 do 17 czerwca 2023 r. w Stolicy Patriarchalnej Bkerke na zaproszenie Jego Świątobliwości i Eminencji Bechary Piotra Kardynała Rai, Patriarchy Antiochii i Całego Wschodu, oraz w obecności jego Eminencji Biskupów i Egzarchów przybyłych z diecezji Libanu, domeny patriarchalnej i krajów ekspansji, niosących w sercach sprawy i skargi swoich dzieci, ich oczekiwania i aspiracje.
W pierwszym etapie, od 7 do 10 czerwca 2023 r., uczestniczyli w ćwiczeniach duchowych prowadzonych przez ojca Eliasa El-Jumhouri, zakonnika libańskich misjonarzy, na temat “Cechy biskupa w Kościele w myśli papieża Benedykta XVI”.
W drugim etapie, od 12 do 17 czerwca 2023 r., Jego Świątobliwość i Eminencja rozpoczął od przemówienia inauguracyjnego, w którym dokonał przeglądu porządku obrad i wskazał, że “ze względu na poważne szkody wyrządzone naszemu narodowi, obecna sytuacja zbiera swoje żniwo tak długo, jak to konieczne”.
Po wspólnej modlitwie i wsłuchaniu się w głos Boga i natchnienia Ducha Świętego, biskupi przeanalizowali kwestie kościelne, duszpasterskie, społeczne i narodowe, omówili je w duchu braterstwa i synodalnego uczestnictwa oraz podjęli odpowiednie środki kościelne.
Na zakończenie zgromadzenia wydali następujący komunikat:
Po pierwsze: Sprawy kościelne
A- Formacja kapłańska
2- Biskupi zapoznali się z raportami seminariów zajmujących się formacją przyszłych kapłanów, a mianowicie Maronickiego Seminarium Patriarchalnego w Ghazir, Maronickiego Seminarium Patriarchalnego w Karmsada, Seminarium Matki Bożej Libańskiej w Waszyngtonie i Papieskiej Szkoły Maronickiej w Rzymie. Zapoznali się również z raportem komisji odpowiedzialnej za zapewnienie ciągłej formacji nowych kapłanów.
Biskupi pochwalili wysiłki podejmowane przez osoby odpowiedzialne za edukację, w świetle panujących warunków ekonomicznych, finansowych i społecznych w Libanie, w celu zapewnienia edukacji zgodnej z aktualnymi potrzebami. Zauważyli, że kryzys powołań pogłębia się, a liczba księży maleje. Zobowiązali się do umieszczenia duszpasterstwa powołań na pierwszym miejscu wśród swoich priorytetów i do starań o wzmocnienie ludzkiego, duchowego i duszpasterskiego towarzyszenia w rodzinie, najpierw dlatego, że jest ona źródłem powołań, a następnie w szkole, parafii i ruchach apostolskich, wzywając młodych mężczyzn i kobiety do rozeznawania głosu Pana, który wzywa i do odpowiedzi na wezwanie, do zwrócenia szczególnej uwagi na formację kapłanów i zakonników, sióstr zakonnych i misjonarzy, oddanych służbie ludowi Bożemu w krajach ekspansji.
B- Edukacja chrześcijańska
3- Biskupi synodalni skoncentrowali swoje wystąpienia na potrzebie integralnej, głębokiej, trwałej i jakościowej formacji chrześcijańskiej dla wszystkich ochrzczonych i wszystkich kategorii, opartej na słowie Bożym zawartym w Biblii, na nauczaniu Kościoła i Ojców.
Wspólnie zobowiązali się do dalszego zapewniania i intensyfikowania tej formacji w szkołach, uniwersytetach, instytutach i ośrodkach religijnych, poprzez:
formowanie zaangażowanych świeckich chrześcijan, którzy uczestniczą w prorockim kapłaństwie Chrystusa w dawaniu świadectwa prawdzie, w kapłaństwie kapłańskim w uświęcaniu siebie i innych, w kapłaństwie królewskim w obronie praw człowieka i sprawiedliwości, i którzy podejmują swoje obowiązki w Kościele i w społeczeństwie.
Formacja aktywnych chrześcijańskich obywateli i polityków, oddanych służbie interesowi publicznemu oraz promowaniu sprawiedliwości i pokoju.
Formacja kadr, które współpracują na polu politycznym, społecznym i obywatelskim, aby szerzyć ducha obywatelstwa i budować państwo prawa.
C- Reforma liturgiczna
4- Biskupi zostali poinformowani o pracach Patriarchalnej Komisji Rytualnej, której przewodniczący przedstawił raport na temat druku księgi liturgicznej zgodnie z obowiązującym prawem kościelnym, głosowania nad niektórymi propozycjami przedstawionymi patriarsze w sprawie uroczystości świętych oraz ostatecznego głosowania nad tekstami przesłanymi do Departamentu Kościołów Wschodnich Stolicy Apostolskiej, którymi są: Księga instrukcji rytualnych, porządek chrztu i bierzmowania, obrzęd kazania i koronacji.
Następnie przedstawił postęp prac nad francuskim tłumaczeniem Mszału Maronickiego.
Biskupi zatwierdzili włączenie św. Karola de Foucauld do kalendarza Kościoła maronickiego, tak aby jego święto przypadało pierwszego grudnia każdego roku.
Biskupi pochwalili wysiłki członków komisji liturgicznej i podkreślili, że liturgia jest jednym z elementów jedności naszego Kościoła rozprzestrzenionego na całym świecie i potrzebuje reformy, która uwzględni z jednej strony zachowanie tradycji, a z drugiej otwartość na język ludu Bożego, tak aby nadać mu większą rolę w uczestnictwie.
D- Kwestie prawne i służba sprawiedliwości
5- Biskupi wysłuchali sprawozdań biskupów odpowiedzialnych za służbę sprawiedliwości w naszych sądach pierwszej instancji i sądach apelacyjnych, w których zastanawiali się nad duszącym kryzysem gospodarczym, finansowym i społecznym, który rzuca straszny i ciężki cień na pracę naszych sądów. Wskazali, że dokładają wszelkich starań, aby przyjmować strony procesowe, wysłuchiwać ich, towarzyszyć im, przyspieszać wydawanie wyroków oraz udzielać ulg sądowych i ulg w sprawach, w których jest to wymagane.
W raportach biskupi zauważyli, że liczba spraw sądowych powróciła do normalnego rocznego wskaźnika po wzroście w świetle epidemii koronawirusa, ale zauważyli zaostrzenie kryzysu moralnego, psychologicznego i duchowego, który często prowadzi do rozpadu rodziny. Docenili poświęcenie pracowników sądowych oraz równoległe i uzupełniające programy organizowane przez sądy, takie jak centra słuchania, mediacje, wsparcie prawne i psychologiczne, we współpracy z diecezjami, Biurem Duszpasterstwa Małżeństw i Rodzin, w departamentach patriarchalnych i Komisji Episkopatu ds.
E- Sprawy administracyjne i duszpasterskie
6- Biskupi zapoznali się z raportami wydziałów patriarchalnych, instytucji patriarchalnych i maronickich.
W szczególności skupili się na raporcie Biura Duszpasterstwa Młodzieży, które działa aktywnie z entuzjazmem i radością, pokonując wszelkie przeszkody ekonomiczne, materialne i społeczne, aby zasiać nadzieję w sercach swoich młodych braci i wezwać ich do zaangażowania się, poświęcają się budowaniu nowego społeczeństwa poprzez działania i inicjatywy, które organizują na terytorium Libanu, wśród najważniejszych z tych inicjatyw: Projekt Dni Apostolskich dla młodych ludzi w odległych obszarach geograficznych lub na peryferiach. Projekt “Ya Ayni Al Baladi Market”, który jest rozwijany w różnych regionach Libanu, w celu umożliwienia drobnym rolnikom wystawiania i sprzedaży swoich produktów bezpośrednio konsumentom. Projekt szkoleniowy z młodzieżą z diecezji oraz projekt zorganizowania spotkania młodzieży w Libanie w połączeniu z Międzynarodowymi Dniami Młodzieży w Portugalii w sierpniu przyszłego roku. Wreszcie, przygotowania do Międzynarodowego Maronickiego Dnia Młodzieży.
To oni są bijącym sercem Kościoła i jego obiecującą przyszłością.
Po drugie, biskupi zapoznali się z raportem Duszpasterstwa Kobiet, które od trzech lat pracuje nad przygotowaniem specjalnego synodu poświęconego kobietom. Zapoznali się z dokumentem synodalnym zatytułowanym: “Powołanie i misja kobiet w planie Bożym i życiu Kościoła i społeczeństwa”, który zawiera wprowadzenie i trzy rozdziały dotyczące wyzwań, stałych, polityk i kierunków, które stanowią sugestie i zalecenia dotyczące wzmocnienia roli, statusu i misji kobiet w Kościele i społeczeństwie. Omówili go szczegółowo i pochwalili podjęte wysiłki oraz wyrazili uznanie dla poważnej i naukowej pracy wykonanej przez członków biura i ekspertów. Przekażą swoje uwagi Prezydium, aby ponownie rozważyło brzmienie tekstu i zakończyło swoją synodalną podróż.
Po drugie: W kwestii duszpasterskiej
A- Warunki eparchii w ramach dominium patriarchalnego
7- Biskupi dokonali przeglądu sytuacji eparchii w Libanie i w krajach należących do dominium patriarchalnego. Zatrzymali się nad rosnącymi potrzebami ich synów i córek w obliczu pogarszających się warunków ekonomicznych, finansowych, społecznych, życiowych i bezpieczeństwa, zwłaszcza w Libanie i Syrii, które doprowadziły ich do ubóstwa, bezrobocia i nędzy oraz zmusiły wiele rodzin, młodzieży i elit społecznych do przymusowej emigracji. Jest to zjawisko, które stanowi poważną refleksję nad tożsamością, rolą i przesłaniem Libanu oraz nad obecnością chrześcijan na Bliskim Wschodzie.
Zastanawiali się również nad warunkami życia swoich dzieci w krajach Zatoki Perskiej, których liczba rosła przed wybuchem kryzysu związanego z koronawirusem. Wynikająca z tego recesja gospodarcza sprawiła, że niektórzy z nich zaczęli myśleć o powrocie do domu.
Biskupi docenili wysiłki podejmowane przez biskupów tych diecezji i ogromne poświęcenie, jakie podjęli we współpracy z proboszczami i świeckimi, zaangażowanymi w służbę społeczną oraz stowarzyszeniami kościelnymi i cywilnymi, aby zapewnić niezbędną pomoc swoim dzieciom, żyć blisko nich i zachęcać ich do wytrwania w ojczyźnie, podtrzymywania wiary w Boga i nadziei na lepszą przyszłość.
Podziękowali diecezjom maronickim w krajach ekspansji oraz międzynarodowym instytucjom kościelnym i cywilnym za ich solidarność, wsparcie i hojną pomoc.
B- Warunki diecezji objętych ekspansją
8- Biskupi przeanalizowali również sytuację diecezji w Europie, Afryce, Ameryce i Oceanii oraz potrzeby niektórych z nich. W szczególności skupili się na diecezji francuskiej, egzarchacie Kolumbii z Peru i Ekwadorem, który wciąż cierpi na brak kapłanów i wsparcia finansowego, diecezji argentyńskiej z Boliwią, Chile, Paragwajem i Urugwajem, diecezji nigeryjskiej oraz wizycie apostolskiej maronitów z krajów Afryki Południowej w diecezji Australii, Nowej Zelandii i Oceanii, która we wrześniu przyszłego roku będzie obchodzić złoty jubileusz założenia.
Zwrócili uwagę na zjawisko rosnącej migracji maronitów i Libańczyków do krajów ekspansji, co rodzi problem ich malejącej liczby w metropoliach i rosnące potrzeby duszpasterskie, aby opiekować się nimi w nowych i przyjmujących krajach. Biskupi zaapelowali do dzieci emigrantów, aby nie zrywały więzi z macierzystym Kościołem, powróciły do krajów pochodzenia i zachowały tam pełnię praw obywatelskich.
Biskupi docenili wysiłki biskupów ekspansji, aby zjednoczyć swój lud i edukować go w zakresie tożsamości, dziedzictwa i historii, zachowując liturgię, języki arabski i syriacki w szkołach i parafiach, oprócz edukacji chrześcijańskiej.
Zalecili, aby kwestia kształcenia kapłanów, mnichów i mniszek do misji w krajach ekspansji znalazła się wśród priorytetów diecezji patriarchatu i zakonów.
Po trzecie: W sprawach społecznych i wychowawczych oraz w służbie miłości
9- Biskupi zajęli się pogarszającą się sytuacją życiową w Libanie z powodu nagromadzonych kryzysów, utraty wartości waluty krajowej, wysokich cen podstawowych towarów, żywności i paliwa oraz niedoboru leków; doprowadziło to ich synów i córki do stanu ubóstwa i niemożności zabezpieczenia potrzeb życia codziennego.
Odnieśli się również do rzeczywistości instytucji kościelnych, zwłaszcza instytucji edukacyjnych, zdrowotnych i społecznych, które przechodzą trudny i delikatny etap, finansowy i administracyjny, biorąc pod uwagę obecne warunki życia i niezdolność państwa do płacenia swoich należności, a także niezdolność instytucji do wywiązania się ze swoich zobowiązań, ponieważ wielu z nich grozi zamknięcie, oraz brak zdolności obywateli do dźwigania ciężarów życia.
10- Biskupi wyrazili swoje głębokie zaniepokojenie tą rzeczywistością i potwierdzili swoje ponowne wsparcie dla swoich obywateli oraz zapewnienie wszelkiej możliwej pomocy za pośrednictwem wyspecjalizowanych instytucji kościelnych, w tym patriarchatu, diecezji i zakonów, zwłaszcza Caritas Liban. Wyrazili również wdzięczność zagranicznym instytucjom, które ich wspierają.
Z drugiej strony, potwierdzili żądanie państwa, aby wypełniało swoje obowiązki w zakresie praw instytucji edukacyjnych, zdrowotnych i społecznych, praw obywateli, którzy w pełni wywiązują się ze swoich obowiązków, płacąc opłaty, podatki oraz zobowiązania administracyjne i cywilne.
Bardzo doceniają ducha solidarności, który jest widoczny w szczególności u ich libańskich braci, od mieszkańców i diaspory, osób i grup, a także od ich przyjaciół na całym świecie, w udzielaniu moralnej, finansowej i rzeczowej pomocy potrzebującym, aby złagodzić ich tragedie i poradzić sobie z katastrofalną sytuacją, w której się znaleźli.
Dziękują rozproszonym diecezjom, instytucjom kościelnym i cywilnym za ich wkład we wspieranie potrzeb mieszkaniowych, medycznych, szpitalnych, szkolnych i uniwersyteckich.
Po czwarte: Sprawy krajowe
11- Kumulacja wydarzeń w Libanie, błędy polityczne, przestępstwa finansowe i uporczywa polityka korupcji w ciągu ostatnich trzech dekad doprowadziły do erozji moralności i wartości w życiu społecznym, politycznym i medialnym oraz do dezintegracji państwa pod względem jego władz, instytucji i administracji, ponieważ klasa polityczna, często oparta na przywództwie klientelistycznym, zdołała położyć rękę na państwie libańskim, wykorzystując jego instytucje i możliwości dla własnych interesów, nawet kosztem spraw publicznych i praw obywateli. Doprowadziło to również do wysokiego wskaźnika emigracji wśród libańskiej młodzieży, braku możliwości zatrudnienia, dużego obciążenia skarbu państwa i obywateli na rynku pracy przez przesiedlonych Syryjczyków, marnotrawstwa usług oraz zagrożeń edukacyjnych, bezpieczeństwa i demograficznych. Dziś Liban cierpi z powodu fatalnego kryzysu, którego główną komplikacją jest nieustanne niedopełnianie obowiązku dokończenia wyborów prezydenta republiki, a następnie utworzenia rządu, który priorytetowo traktuje wdrożenie pilnych reform.
Dlatego wzywamy deputowanych do wypełnienia ich narodowego i konstytucyjnego obowiązku wyboru prezydenta republiki, a następnie do przyspieszenia formowania wykwalifikowanego i zdolnego rządu, który ma dynamiczny program reform w celu uzupełnienia umowy władzy i jej równowagi, a także do współpracy, którą zapewnia jednocząca wola narodowa.
12- Biskupi w pełni popierają stanowisko swojego ojca, Jego Świątobliwości i Eminencji, Patriarchy Bechary Piotra Kardynała Rai, który podejmuje wielkie wysiłki w celu pogłębienia zrozumienia między wszystkimi Libańczykami. Wysiłki te potwierdziły rolę patriarchy, któremu historycznie powierzono podmiotowość Libanu i jedność jego narodu, a także rolę Bkerki, która była i pozostanie domem konwergencji i dialogu między wszystkimi libańskimi partiami. Wzywają go do kontynuowania tych wysiłków w celu zbliżenia Libańczyków i nawiązania dialogu między nimi, dialogu miłości w prawdzie, ponieważ dialog ten stał się niezbędny do krytycznego odczytania wydarzeń z przeszłości, oczyszczenia pamięci i otwarcia drogi do wszechstronnego pojednania.
13- Biskupi potwierdzają swoje stanowisko, wzywając do świadomości narodowej i przebudzenia sumienia wśród wszystkich urzędników politycznych, do przekroczenia ich wąskich osobistych i frakcyjnych interesów, do pracy na rzecz wspólnego dobra i najwyższego interesu Libanu, w obecnych okolicznościach, które są świadkami poważnych zmian geopolitycznych na Bliskim Wschodzie i na świecie.
Potwierdzają również swoje przywiązanie do stałych narodowych, tj. współistnienia, paktu narodowego, konstytucji i formuły partycypacyjnej wśród libańskich elementów systemu politycznego oraz ich właściwego wdrażania. Pracują razem, aby zbudować nowoczesne państwo ze wszystkimi jego elementami, tj. integracyjne libańskie państwo narodowe, państwo prawa i sprawiedliwości, państwo uczestnictwa i państwo obywatelskie, w którym wszyscy mają równe prawa i obowiązki, państwo, które szanuje różnorodność przynależności religijnych pod dachem tożsamości narodowej i lojalności wobec ojczyzny, jak powtarzał patriarcha Elias Hoayek.
Wnioski
14- Na zakończenie biskupi zwracają się do swoich dzieci, które są rozproszone po całym świecie, i mówią do nich:
Od nas, duszpasterzy, żąda Pan żywego świadectwa przeżywania naszej posługi duszpasterskiej na wzór Chrystusa.
Słyszymy ich krzyki i lamenty, czujemy ich ból w naszych tragicznych okolicznościach. Staramy się wypełniać obowiązki opieki i mówimy im, że Kościół jest matką, obejmuje swoich synów i córki z czułością i uczuciem, stara się im służyć swoją miłością i poświęceniem. Wiele się od niej wymaga, a ona oddaje wszystkie swoje zdolności do Państwa dyspozycji, towarzyszy Państwu i troszczy się o Państwa.
Pomimo katastrofalnej sytuacji, która wzywa do rozpaczy, mamy wiele czynników, które wzywają do nadziei:
Przejawia się ona w naszej młodzieży, naszych rodzinach, naszych matkach i kobietach, naszych kapłanach, naszych zakonnikach i zakonnicach, naszych biskupach. Oni są tutaj, stojąc mocno z Panem w obliczu pokusy emigracji lub poddania się. Jest to również widoczne w naszych synach i córkach w krajach ekspansji, którzy są integralną częścią naszej historii, dziedzictwa i przyszłości oraz tworzą duchowy, gospodarczy i polityczny przedsionek naszego Kościoła i naszych krajów.
Nasza nadzieja jest wielka w Chrystusie, który zwyciężył świat przez swoją śmierć i zmartwychwstanie, i powiedział do nas: Nie lękajcie się! Ja jestem z wami po wszystkie wieki wieków i nie zawodzi tych, którzy w Nim pokładają nadzieję! On jest drogą, prawdą i życiem!
Będziemy nadal świadkami miłości i prorokami prawdy na naszej ziemi, mocni w naszej wierze i nadziei.
Kościół nie będzie milczał w obliczu niesprawiedliwości, a głos prawdy będzie nadal wznosił się w obliczu jej negatywności! i dąży wraz ze swoimi synami i córkami do osiągnięcia królestwa Bożego na świecie, królestwa miłości, sprawiedliwości, braterstwa i pokoju, za wstawiennictwem Maryi Dziewicy, naszej towarzyszki w drodze, i wszystkich naszych świętych, naszych orędowników w niebie.
